Zelf doen

“KAK. Ik kijk in mijn agenda en zie dat het al de twintigste is. Vandaag moeten deze stukken worden ingediend en het is al twee uur. En zo meteen heb ik een afspraak!”

Zijn handen grijpen in zijn haar. Zijn ogen zijn groot. Zijn adem ingehouden. In de drukte heeft hij een deadline over het hoofd gezien.

We zijn bezig met de derde trainingsdag Ontspannen Meesterschap. Vandaag hebben we het over hulp vragen. Zoals altijd starten we met een rondje voorbeelden. In de tegenwoordige tijd. Zodat we gelijk kunnen zien hoe ieders autonome zenuwstelsel op het moment van het voorbeeld reageerde. Impressiewerk noemen we dit.

Terug naar het voorbeeld van cursist Martijn. Hij is een ervaren kandidaat-notaris en drie maanden geleden begonnen bij zijn nieuwe werkgever.

Hij vertelt verder: “Ik schrik me kapot. Complete paniek. De tijd staat stil. Ik hoor mezelf zeggen ‘Shit, hoe kán dit nou? Hoe heb ik dit kunnen missen? (…)” Hij staart voor zich uit, zit er helemaal in.

“En dan denk ik: ‘Wat zullen mijn collega’s wel niet van me denken?’ En ook: ‘Ongelooflijke sukkel, hoe kun je nou zo dom zijn! Je bent toch geen beginneling!?’”

Martijn is even stil. Nu hij het zo -in de tegenwoordige tijd- vertelt, reageert zijn autonome zenuwstelsel alsof het weer gebeurt. Zagen we net zijn verschrikte ogen, nu zien we een boze frons, lippen die strak op elkaar zitten en kaken die vierkant op elkaar klemmen. Zijn autonome systeem is van schrik naar boos in een nanoseconde.

Martijn is nog niet klaar met vertellen. Een zucht. “Ik heb het heet, mijn hart gaat tekeer en ik zit verstijfd op mijn stoel. En oja, mijn schouders zijn opgetrokken tot bij mijn oren.” Hij doet het voor. Wij, cursisten en trainers, knikken. Herkenbaar.

Nu hij op deze impressiemanier vertelt, ontdekt hij nog meer lichaamssignalen. “Mijn ademhaling zit in mijn keel. Er zit een knoop in m’n maag. Mijn hoofd is compleet blanco. Ik heb geen idee wat ik moet doen. Hoe ik dit op moet lossen.”

Hij pauzeert even.

“Dan herinner ik me ineens wat we in de vorige les hebben geoefend: op zo’n triggermoment even een time-out nemen. Eerst voelen wat er in mijn systeem gebeurt.”

Een cursist naast hem knikt enthousiast. “Goed zeg.”

Martin knikt ook. Glimlacht en gaat verder. “Toen heb ik mijn mobiel gepakt en de timer op vijf minuten gezet. Tijd om die FeltSense-oefening te doen die we geleerd hebben.”

Weer is hij even stil. Dan kijkt hij mij verontwaardigd aan.

“En dat is dus vet lastig hè, om als je zo geschrokken bent, te gaan voelen wat er in je lijf gebeurt!”

Ik glimlach en zie op het gezicht van mijn co-trainer Dominique ook een glimlach verschijnen. Nou en of dat lastig is. En tegelijkertijd is zo’n time-out met zo’n FeltSense oefening een belangrijk onderdeel van Ontspannen Meesterschap.

We zijn benieuwd naar de afloop. “En toen?” vraagt de cursist die tegenover hem zit. “Wat gebeurde er toen?”

“Nou,” zegt Martijn, “wanneer ik na vijf minuten die oefening afrond, is die knoop in mijn maag een stuk minder. En ik kan ook weer ademhalen. En het mooiste is… “

Hij pauzeert, kijkt rond met een twinkeling in zijn ogen. Voert de spanning op. Ik grinnik. Het werkt. We hangen aan zijn lippen.

“… ineens realiseer ik me: ik hoef het niet in m’n uppie op te lossen, ik kan ook om hulp vragen! Dat maakt die knoop in m’n maag nog iets losser. En dat niet alleen: ik ga rechtop zitten, voel hernieuwde energie.”

Martijn kijkt opgetogen rond. “Eerder zou ik er alles aan gedaan hebben om dit in m’n uppie op te lossen. Zodat niemand zou weten dat ik een blunder had begaan.”

We knikken. Zo herkenbaar dit ook.

‘In m’n uppie oplossen’, het doet me denken aan een blog van Dominique. Ik vertel het de groep. “Dominique heeft hier een toffe blog over geschreven. Over zelf oplossen, tanden op elkaar en doorbuffelen om te voorkomen dat anderen zien dat je iets niet kunt. Da’s een vicieuze cirkel, een combinatie van vechten en bevriezen. De titel van ’t blog is ‘de doe het zelver’, goed om eens te lezen. Straks in de pauze of vanavond op de bank. Ik zal de link zo even toesturen.”

Martijn knikt enthousiast. “Tanden op elkaar, doorbuffelen en zelf oplossen. Dat is precies wat ik ook altijd deed. (…) Vóór deze cursus dan.” Hij kijkt me schuin aan en grijnst.

Ik grinnik. Mooie toevoeging.

Dan vraag ik hem: “Vertel, hoe ging het verder? Wat heb je gedaan toen je dit besefte?”

“Ik ben meteen naar een collega gelopen, heb haar verteld wat er aan de hand was en gevraagd of ze me kon helpen dit op te lossen. Best even spannend, want dat had ik dus nog nooit eerder gedaan hè.”

Opnieuw wordt er geknikt. Om hulp vragen is kwetsbaar.

Hij vervolgt zijn verhaal.

“Mijn collega vroeg door naar wat er precies aan de hand was. Nadat ze mijn verhaal gehoord had, bleef ze rustig. “Kan ons allemaal gebeuren joh, we gaan dit met elkaar oplossen.” Hij kijkt voor zich uit. We zien de opluchting van dat moment weer op zijn gezicht.

Martijn gaat verder. “Ik hoor het haar nog zeggen. Man, wat was ik opgelucht! Ze pakte meteen de telefoon, schakelde twee andere collega’s in en binnen een uur was het opgelost!”

Ik kijk Dominique aan. In het vuur van zijn verhaal heeft hij de tegenwoordige tijd losgelaten. Ze seint even van oké; zijn autonome zenuwstelsel heeft alles al goed doorleefd. Het impressiewerk heeft zijn ding gedaan.

“Binnen een uur? Wow! Dat zou je in je uppie rustig drie uur gekost hebben.” reageert de cursiste tegenover hem.

Hij lacht. “Precies! Het is wat hè: ik werk al ruim twintig jaar in het notariaat en dan is er een training als deze voor nodig om zoiets simpels te leren als om hulp vragen.”

Ik glimlach. “Nou ja, simpel… je hebt met deze actie een oud overlevingspatroon doorbroken. Dat is voor ons autonome zenuwstelsel nooit simpel. Supertof dat je op dat schrikmoment nog genoeg chillzone online had om je die Feltsense-oefening te herinneren. En ook nog eens besloot om ‘m in dat moment toe te passen.”

Dominique knikt, vult aan: “Ontspannen Meesterschap gaat er niet over dat je nooit meer schrikt of nooit meer dingen over het hoofd ziet. Het gaat erom dat je in zo’n schrikmoment contact houdt met je systeem. Vandaaruit weet je én doe je wat je nodig hebt en wat de situatie nodig heeft.” Ze glimlacht. ”Ontspannen Meesterschap@work.”

“Ja precies. En dat is me dus gelukt ook.” Hij knikt tevreden.

Zijn mede-cursisten knikken tevreden mee. Een goed moment voor een koffiebreak.

Wil jij ook jouw Ontspannen Meesterschap ontwikkelen? Meld je dan aan voor de nieuwe groep die start op 13 februari 2024.

PS: nieuwsgierig naar dat blog van Dominique? Lees m hier.